Dečani su zadužbina kralja Stefana Dečanskog građeni u periodu između 1327. i 1335. godine, kod Peći, na Kosovu, u dolini reke Bistrice, ispod Prokletija.
Sagradiše visoke Dečane, baš Dečane više Đakovice
Poreklo naziva Dečani:
- Prvobitno Dedečani – Дѣдъчани
praslov. – *dědъ
starosrp. – дѣдъ, deminutiv дѣдъцъ
dedina – starosrpska reč u značenju baština, ono što nam je od dede, odnosno od predaka nasleđeno, ostalo
Najpre je postojalo selo imena Dečani a nakon toga je i manstir nazvan tim imenom.
Naime, u čitavom tom predelu Kosova, kod Peći su se nalazile monaške kelije, a narod je često govorio da tu žive ” dobri dedovi ili starci “, koji su se u ovim monaškim kelijama i podvizivali. Pa, kako se pretpostavlja otud i naziv čitavog sela….link
2. Srbi pripovedaju da je Dečanski kralj ( pošto mu je otac izvadio oči i objesio na koncu više gradskijeh vrata) izašao slijep u šetnju izvan grada (Prizrena), pa ga opazio sveti Aranđel i sažalio mu se, pa se stvorio u orla i doletio te ukrao njegove oči iznad vrata i darovao mu ih i rekao „ o deči oči“.
Onda kralj progledao i na onom istom mestu načini Dečane: da vidite visoke Dečane – Vuk, Rečnik
Pogledaj: kako je nastalo ime grada – Peć
Vuk navodi narodno predanje, koje je zasnovano na istorijskim događajima – sukobu Stefana sa ocem, kraljem Milutinom, oko naslednog prava i oslepljivanju Stefana koje je naredio kralj Milutin, koje srećom nije bilo potpuno izvršeno.
Dečani povezuje Vuk sa dečin, dječin – dečiji, koji pripada detetu.
Daničić takođe razrađuje ovu vezu u svom rečniku:
Dečanin, Dječanin – stanovnik sela Dečani od reči detъc, deca.
Prvo tumačenje u etimološko semantičkom aspektu je realnije.