Španska sela, češka sela i It’s (all) Greek to me
Koliko puta smo samo čuli da neko (doduše stariji) kaže – to je za mene špansko selo ili u množini španska sela.
Osnovno značenje tog izraza bi bilo – nemam pojma o toj oblasti, iz raznoraznih razloga, nedostaje mi znanje, ne interesuje me, nisam informisan itd.
Naš izraz – to su za mene španska sela potiče iz nemačkog jezika.
Nemački jezik – španska i češka sela
Izraz koji postoji u navedenom smislu u nemačkom je:
Objašnjenje porekla ovog izraza u nemačkom jeziku datira još iz 16-og veka, kada je jednim delom današnje nemačke vladao Karlo V iz kuće Habsburga, dete iz mešovitog braka, majka mu je bila sa španskog dvora.
Karl je bio car Svetog rimskog carstva, smatrao je da je on ujedinitelj i garant mira u Evropi (zvuči poznato), naročito ugroženoj od prodora Turaka.
Važno za ovaj naš izraz je da je Karlo bio i kralj Španije a Nemcima je Španija izgledalo kao kraj sveta.
Ti novonastali kontakti sa Špancima, čiji jezik nisu razumeli, još manje njihove običaje i ponašanje, doveli su do toga da kada se na nemačkom kaže da je nešto špansko, onda je to totalno nerazumljivo, strano nepoznato.
U nemačkom jeziku, međutim postoji još jedan izraz sa istim značenjem, koji ima veze sa selima:
–Das ist mir ein böhmisches Dorf
ili u množini – Das sind böhmische Dörfer für mich.
Značenje: to su za mene češka sela – Bohemia je latinski naziv za Češku.
Za objašnjenje ovog izraza se vraćamo takođe u vreme Habsburške monarhije.
Nemcima, kojima ni tada nije bila potrebna viza da bi putovali po tom ujedinjenom carstvu, dakle ti isti Nemci, čim bi izašli sa nemačkog govornih područja, nailazili bi na češka sela sa neobičnim nazivima, koja nisu mogli ni da izgovore a kamoli da razumeju šta znače.
Pročitaj : Kako je engleski jezik postao jezik globalne komunikacije – lingua franca
Engleski jezik – grčki bez sela
A Englezi, oni nisu imali takve vrste problema. Oni su lepo pozajmili latinski izraz:
U starom Rimu je postojao izraz:
– Graecum est; non legitur, napisano je na grčkom pa nije čitljivo.
Za popularizaciju ovog izraza u engleskom jeziku zaslužan je ko drugi, nego Šekspir.
Pročitaj: Zašto se kaže ptičica kada se slikamo
Drugi narodi, drugi jezici i njihova sela
A drugi narodi, kako su oni izrazili nešto nepoznato:
– na arapskom nepoznato je kinesko, u finskom jevrejsko, u grčkom – kinesko
– na italijanskom su sela arapska, gotska Per me questo è arabo,ostrogoto
– na rumunskom su turska sela, na turskom francuska
– na ruskom jeziku se govori o nečitlivoj kineskoj povelji Это для меня китайская грамота.
– na kineskom postoji više varijanti ovog izraza, jedan od najoriginalnijihje nepoznato da je vezano sa nebeskim ili jezikom i pesmom ptica.
Srpski jezik – španska sela i kineski jezik
U 19 i početkom 20-og veka, najviše književnih dela je prevođeno sa nemačkog, što zbog činjenice da se većina naših obrazovanih ljudi školovala na nemačkom jeziku a i zbog toga što je Vojvodina bila deo austro-ugarske monarhije.
Tako su i mnogi izrazi, prevedeni sa nemačkog, ušli u srpski jezik.
Postoji i druga varijanta ovog izraza u srpskom jeziku:
O čemu prićaš, ništa te ne razumem, kao da pričaš kineski.
